باسمه تعالی
پس از طرح اصطلاح "اقتدار درون زا" و یا "استحکام درونی" توسط امام خامنه ای در میان نخبگان توجه خاصی به این مفهوم ایجاد شده است. البته به نظر می رسد، این مفهوم ارزشمند مانند بعض دیگر از فرمایشات ایشان مورد غفلت یا سهل انگاری قرار گرفته است[1]. لذا لازم است این مفهوم، تبیین شود. تا مورد مصادره یا سهل انگاری بیش از پیش قرار نگیرد.
بنابر این وظیفه، در این نوشته نکاتی تقدیم میشود:
اولا؛ این اصطلاح در مقابل فعالیت هایی بیان گردید که ناظر به بیرون می باشد، به عبارت دیگر در مقابل تفکری طرح گردید که راه حلِ مسائلِ کشور را در بیرون از مرزهای فکری، فرهنگی و جغرافیای ایران اسلامی جست و جو میکنند. به عنوان مثال در مسئله ی اقتصاد -که امروز در کشور یکی از مسائل اصلی است- راه حل های بیرونی مانند، رفع تحریم ها را پیشنهاد میکنند. در حالی که معتقدین به ایده ی تقویت ساخت درونی، تقویت تولید، کار و سرمایه داخلی را پیشنهاد میدهند.
ثانیا؛ بر اهل دقت واضح است که این ایده از نظر عقلی و تجربی شکست خورده است. چرا که در گذشته از زمان مرحوم مصدق تا تعلیق دوره اصلاحات و حتی مذاکرات اخیر، عملا مشخص گردید که نمیشود برای پیشرفت به بیرون از کشور تکیه و اعتماد کرد. وبالعکس در هر مسئله ای که به درون کشور و جوانان آن اطمینان شده، موفقیت های چشم گیری اتفاق افتاده است.
ثالثا؛ با توجه به این مسئله قطعی (عدم موفقیت ایده برون گرا)، بر نیروهای انقلاب لازم است، ایده پیشرفت درون زا را تبیین کرده و آن را پیگیری کنند. تا به علت عدم وجود تئوری جایگزین، فرزندان انقلاب و کشور به سراغ تئوری های برون زا که شکست خورده است، نروند.
رابعا؛ آنچه ممکن است این رویکرد اساسی را خدشه دار کند، عدم تبیین دقیق است. به نظر میرسد سه نگاه کلی نسبت به این رویکرد(پیشرفت درون زا) وجود دارد:
1. نگاه اول؛ پیشرفت درون زا و یا تقویت ساخت درونی را فقط به معنای حضور مردم در صحنه های مشهور ملی میداند. به عبارت دیگر، طرفداران این نگاه تمام تلاششان معطوف به حضور حداکثری مردم در عرصه هایی نظیر انتخابات و راهپیمایی هاو... است.
2. نگاه دوم؛ این رویکرد را درعرصه های دیگر نظیر مسائل علمی نیز راه گشا میداند. و در هر مسئله ای که کشور نتواند از بیرون تامین شود، تصمیم به بومی سازی می گیرند. البته در این دسته گروه های متفاوتی هستند.
3. نگاه سوم؛ در عین تایید محاسن دو گروه قبل، معتقد است: تقویت ساخت درونی و یا پیشرفت درون زا، مسئله ای یک سویه نیست. بلکه حرکتی همه جانبه-نه فقط در عرصه های خاص مانند فن آوری و...- است. به عبارت دیگر، طرفداران این نگاه معتقد هستند: برای رسیدن به اهداف و آرمان های اسلامی، نمیشود فقط به پیشرفت و تقویت بخشی از جامعه پرداخت، بلکه باید برای تمام عرصه ها برنامه ریزی شود. لذا باید ابزاری متناسب با آن اهداف تهیه کرد. و استفاده از مدل ها و الگو های غربی را به فراموشی سپرد. بنابر نگاه سوم، پیشرفت درون زا به معنای واقعی کلمه، همان الگوی پیشرفت اسلامی است. و فقط الگوی پیشرفت اسلامی است که میتواند پیشرفت همه جانبه را با تکیه بر ساخت درونی ایجاد کند.
1. در سخنرانی های ما،حرف های خوبی در گوشه و کنار هست،منتهی غالبا دقت نمیشود و همین طور گم می شود. بیانات امام خامنه ای-7/2/1377